Wat hebben onze medewerkers nodig om van werkdruk naar werkgeluk te gaan? Die vraag van het bestuur van scholengroep Willem van Oranje in Waalwijk zette een traject in gang met als uitgangspunt: samen in beweging komen. Vier betrokkenen aan het woord, waaronder oprichter van BLNQImpact Hilde van Ven, over talentgericht denken en werken in het onderwijs.
Een talentgerichte visie ontwikkelen, dat doe je niet zomaar even, weten ze intussen bij Willem van Oranje. Zeker niet als je zo’n grote organisatie bent. Onder de Brabantse scholengroep vallen zeven scholen en in totaal werken er zo’n vierhonderd mensen. Met elkaar begeleiden zij leerlingen – van speciaal onderwijs tot gymnasium – op weg naar volwassenheid.
Een mooie taak voor de docenten en andere medewerkers, maar ook een pittige. Werkdruk is niet voor niets een hot topic in de onderwijswereld. Jan Maarten de Bruin, voorzitter van het College van Bestuur van Willem van Oranje, vond het twee jaar geleden tijd om meer ruimte te geven aan werkgeluk.
Minder goed onderhouden
“Het personeel is het kapitaal van je organisatie, maar in tegenstelling tot machines in grote bedrijven worden ze veel minder goed onderhouden”, vertelt De Bruin. “Wij deden binnen Willem van Oranje natuurlijk wel aan scholing, maar niet zozeer gericht op persoonlijke ontwikkeling. Terwijl het daarmee begint! Als medewerkers zich persoonlijk goed kunnen ontwikkelen, heeft dat een positieve impact op de hele organisatie.”
Om van werkdruk naar werkgeluk te gaan, kom je al snel uit op talentgericht denken en werken, weet Hilde van de Ven van BLNQImpact. De Bruin betrok haar bij het proces, omdat ze zeer ervaren is in het in beweging brengen van mensen op basis van hun talent. Uitgangspunt hiervoor was het Vision Eye, een visiedocument met input van buitenaf en kernwoorden als ‘duurzaam’, ‘wendbaar’ en ‘open-mind’.
Luis in de pels
Om te komen tot duurzaam inzetbare, wendbare, open-minded medewerkers die plezier hebben in hun werk, gebruikt de scholengroep de TMA Methode. Alle medewerkers van Willem van Oranje mogen een TMA Talentenanalyse doen, zodat ze hun talenten kunnen ontdekken. Ook nieuwe medewerkers krijgen standaard een talentenanalyse, zodat ze meteen weten waar hun sterkten en hun aandachtspunten liggen. Op basis van die talenten worden persoonlijke ontwikkeldoelen bepaald. Van de Ven: “In beweging komen met elkaar, doe je juist door stil te staan en jezelf vragen te stellen. Wat wil ik, wat past bij mij, wat werkt en wat kan ik een volgende keer juist anders doen?”
Ze is als extern professional nu voor het derde schooljaar drie dagen per week binnen Willem van Oranje te vinden en noemt zichzelf ‘aanjager, luis in de pels, kritische vragensteller en tegen-de-stroom-inzwemmer’. “Ik spreek zo nu en dan mijn verwondering uit, laat een tegengeluid horen, prikkel en daag uit. Dat is nodig als je als organisatie een andere kant op wilt gaan, want veranderen is niet een proces wat je even doet. Het is bovendien belangrijk dat iedereen meebeweegt, dus ook dat de leiderschapsstijl mee verandert. Om ervoor te zorgen dat je medewerkers hun talenten optimaal benutten, moet je mensen echt zien en vertrouwen geven.”
Database vol talent
Bij Willem van Oranje is er al een heleboel veranderd, zien zowel bestuurder De Bruin als Van de Ven. Zo zijn er kerncompetenties vastgesteld die voor iedereen gelden: samenwerken, eigenaarschap en ondernemend zijn. “Dat zorgt voor een gemeenschappelijke taal en helpt om te reflecteren met elkaar en op een positieve manier feedback te geven”, zegt De Bruin. Ook zijn voor alle acht functiegroepen competentieprofielen opgesteld, zodat de uitkomsten van de talentenanalyses kunnen worden gekoppeld aan die profielen. Daarnaast is er een eigen Management & Development-traject gestart, een leiderschapsprogramma voor mensen die dat willen volgen en hiervoor de juiste competenties bezitten.
Voorheen waren er niet op alle locaties coaches, nu is er een schooloverstijgend coachteam. Nieuwkomers worden intensief begeleid in de eerste drie jaar na hun aanstelling. De afdelingsleiders zijn meer bezig met teamontwikkeling. En er is een database waarin men de talenten van medewerkers binnen de hele scholengroep kan vinden. “Zo is er iemand naast docent ook trainingsacteur, maakt een ander prachtige foto’s en weer anderen hebben een specifieke specialisatie, zoals hoogbegaafdheid of autisme”, vertelt Van de Ven. “Dat zijn waardevolle talenten die eerder niet altijd werden benut of juist extern werden ingekocht.”
Het Goede Gesprek
Een aantal medewerkers heeft zelfs de stap durven zetten naar een andere baan binnen de organisatie. “En is uiteindelijk gelukkiger”, aldus De Bruin, die glundert als hij vertelt over de schooldirecteur die nu met plezier en succes vmbo-docent is. Nieuw binnen de scholengroep is Het Goede Gesprek, dat de standaard gesprekkencyclus heeft vervangen. Carola van Strien, als teamleider en docent werkzaam bij ISK (internationale schakelklas) waar jongeren les krijgen die de Nederlandse taal nog niet machtig zijn, is er enthousiast over.
“Voorheen werd je op een paar punten beoordeeld en keek er even iemand mee in de klas”, vertelt Van Strien. “Nu gaat het over jou als persoon, niet meer alleen over werktaken. Want als het goed is, zijn je werkzaamheden als gediplomeerd docent wel in orde. Het voelt niet alleen fijn dat je samen kunt kijken naar je persoonlijke ontwikkeldoelen, maar ook dat je het gevoel krijgt dat je ertoe doet. Het Goede Gesprek is echt effectief; het levert gemotiveerde medewerkers op die het beste uit zichzelf halen.”
Gericht ontwikkelen
Van de Ven werkt nauw samen met Lida Spuijbroek. Zij is al 32 jaar verbonden aan de scholengroep en was tot voor kort schooldirecteur. Nu is ze directeur Personeelsontwikkeling. Het is haar op het lijf geschreven. “Ik vind het zo leuk om te zien wat het doet met mensen als ze kansen benutten, samenwerken en trots zijn op wat ze doen”, vertelt ze enthousiast.
Ze is zelf TMA Professional, net als nog twee medewerkers binnen de organisatie. Zo kunnen de talentgesprekken met medewerkers de komende jaren worden geborgd. “TMA helpt om Het Goede Gesprek aan te gaan”, vertelt Spuijbroek. “We kunnen op basis van de talenten nu heel gericht kijken waarop iemand zich kan ontwikkelen. Ervaar je werkdruk? Dan kijken we samen hoe dat komt en hoe je je sterkten kunt inzetten om te zorgen dat je hiermee beter kunt omgaan. We zeggen ook niet ‘je moet beter samenwerken, punt’, maar we bespreken hoe jij beter kunt samenwerken. En lukt het niet alleen, dan kun je als medewerker hulp krijgen van een coach of we geven een workshop over dat thema.”
Beter onderwijs
Van de Ven weet het zeker: als het ergens belangrijk is dat mensen aan hun ontwikkeling werken, is het wel de onderwijswereld. “Als docent ben je continu bezig met de ontwikkeling van kinderen, dus dan past het niet als je zelf stil blijft staan. Juist in het onderwijs moeten we meer de stap zetten naar talentgericht denken en werken. Dat maakt organisaties sterker en daarmee het onderwijs beter, want mensen staan gemotiveerder en enthousiaster voor de klas. Het is een uitdagend proces; op het moment dat je de gesprekken over talent gaat voeren, begint het eigenlijk pas. Maar het is prachtig om te zien wat er vervolgens gebeurt.”
Bij Willem van Oranje zitten ze nog middenin de beweging. Spuijbroek ziet dat er nog mooie stappen kunnen worden gezet. “We hopen in de eerste plaats dat onze medewerkers het naar hun zin hebben op de school waar ze werken en dat ze met plezier in ontwikkeling zijn. En dat we makkelijker nieuwe mensen aantrekken, omdat ze zien dat we onze medewerkers echt belangrijk vinden. Als mensen waardering voelen, zorgt dat voor een gevoel van verbondenheid en meer werkplezier.”
Weten wat de TMA Methode kan betekenen voor jouw organisatie mail dan naar: welkom@blnqimpact.nl of neem contact op met Danielle, dan helpt zij je verder!
